Wat is Performance Level (PL)?
Performance Level (PL) is een maatstaf voor de betrouwbaarheid en effectiviteit van veiligheidsfuncties in machines. Het wordt gebruikt in de norm NEN-EN-ISO 13849 om aan te geven hoe goed een systeem risico’s op letsel of schade kan voorkomen.
PL is onmisbaar voor het ontwerpen en beoordelen van noodstopcircuits, lichtschermen, deurvergrendelingen en andere machinebeveiligingen binnen de Machinerichtlijn.
🧠 Hoe werkt Performance Level?
- Risicobeoordeling uitvoeren
- Bepalen van het vereiste Performance Level (PLr) via risicografiek
- Gebaseerd op:
- Ernst van letsel (S)
- Frequentie/blootstelling (F)
- Vermijdbaarheid van gevaar (P)
- Ontwerp van de veiligheidsfunctie
- Selectie van geschikte componenten: Veiligheidsrelais, Safety PLC, sensoren
- Beoordeling op:
- MTTFd (Mean Time To Dangerous Failure)
- DC (Diagnosegraad)
- Categorie (systeemarchitectuur)
- Berekenen van behaalde PL (a t/m e)
- Gebruik van software zoals SISTEMA of handmatige berekening
- Validatie en documentatie verplicht
🏭 Toepassing in industriële automatisering
- Veilig schakelen van motoren, Drives, Softstarters
- Toepassing in Besturingskasten, robotcellen, verpakkingslijnen
- Noodstop, lichtscherm, deurvergrendeling, tweehandenbediening
- Compatibel met Lock-out Tag-out- en Werkvergunning-procedures
PL is vooral geschikt voor elektrisch, elektronisch en mechanisch gebaseerde systemen, en vereist geen programmeerbare logica zoals bij SIL.
🔍 PL-niveaus uitgelegd
| PL | Betekenis | Toepassing |
|---|---|---|
| a | Laag – weinig betrouwbaarheid vereist | Lichte risico’s, beperkte blootstelling |
| b | Basisveiligheid | Simpele toepassingen zonder ernstige gevolgen |
| c | Gemiddeld | Meest gangbaar in standaardmachines |
| d | Hoog | Robots, persen, bewegende delen met risico |
| e | Zeer hoog – levensgevaarlijk | Zware machines met hoog risico op ernstig letsel |
PLr = het vereiste niveau, PL = het bereikte niveau. Deze moeten minimaal gelijk zijn.
🔐 Beveiligingsaspecten
- Keuze van gecertificeerde componenten (CE, TÜV, SIL/PL-rated)
- Detectie van fouten (kortsluiting, draadbreuk) verplicht vanaf PL c
- Diagnostiek en redundantie belangrijk bij PL d en e
- Periodieke herbeoordeling binnen RI&E of Audit
- Integreer met PBM, Lock-out Tag-out en Training
Let op: verkeerd gekozen PL-niveau = onvoldoende bescherming én niet conform Machinerichtlijn.
📌 Samengevat
PL is een gestandaardiseerde manier om te meten hoe betrouwbaar een veiligheidsfunctie is in machines. Het helpt risico’s te reduceren en voldoet aan eisen van de Machinerichtlijn en ISO 13849.