Wat is IEC 62061?
IEC 62061 is een internationale norm die eisen stelt aan de functionele veiligheid van elektrische, elektronische en programmeerbare elektronische besturingssystemen in machines. De norm helpt bij het ontwerpen en valideren van veiligheidsfuncties op basis van SIL-niveaus (Safety Integrity Level).
IEC 62061 is, net als NEN-EN-ISO 13849, erkend binnen de Machinerichtlijn en vormt een belangrijke richtlijn voor Safety PLC-toepassingen.
🧠 Wat regelt IEC 62061?
- Risicoanalyse en SIL-bepaling
- Bepalen van de vereiste SIL (1 t/m 3) per veiligheidsfunctie
- Gebaseerd op ernst van letsel, frequentie, blootstelling en mogelijkheid tot vermijden
- Specificatie van veiligheidsfuncties
- Beschrijving van functie, reactiesnelheid, fouttolerantie en betrouwbaarheidsniveau
- Ontwerp en implementatie
- Redundantie, foutdetectie, veilige communicatie
- Componentselectie: Safety PLC, Veiligheidsrelais, sensoren, actuatoren
- Validatie en verificatie
- Documentatie van architectuur, foutanalyses en betrouwbaarheid (PFHd)
- Testen en simuleren van veiligheidsreacties
🏭 Toepassing in industriële automatisering
IEC 62061 wordt gebruikt bij:
- Complexe machines met programmeerbare besturing (bijv. Safety PLC)
- Productielijnen met meerdere veiligheidszones en diagnoses
- Toepassingen met hoge eisen aan betrouwbaarheid en fouttolerantie
- Integratie van noodstop, snelheidstoepassingen, deurvergrendeling, en meer
Typische sectoren:
- Automotive, food & pharma, robotica, metaalbewerking, logistiek
🔍 SIL-niveaus uitgelegd
| SIL | Gemiddelde faalkans (PFHd) | Toepassing |
|---|---|---|
| 1 | 10⁻⁶ tot <10⁻⁵ | Eenvoudige toepassingen, lage gevolgen |
| 2 | 10⁻⁷ tot <10⁻⁶ | Meest voorkomende niveau in de industrie |
| 3 | 10⁻⁸ tot <10⁻⁷ | Kritische functies met hoog letselrisico |
SIL 4 bestaat, maar wordt zelden gebruikt in machines – meer in de procesindustrie.
🔐 Beveiligingsaspecten
- Componenten moeten voldoen aan de juiste SIL-capaciteit
- Toepassing van redundante circuits, foutdetectie en veilige communicatie
- Validatie via berekening van PFHd en analyse van SFF (Safe Failure Fraction)
- Lock-out Tag-out en Werkvergunning zijn noodzakelijk bij onderhoud van SIL-systemen
- Periodieke verificatie vereist binnen RI&E en Audit
SIL is kwantitatief, terwijl Performance Level (PL) uit ISO 13849 meer semi-kwalitatief is. Beide normen zijn in toenemende mate compatibel.
📌 Samengevat
IEC 62061 is dé norm voor het ontwerp en de validatie van veiligheidsfuncties op basis van SIL in industriële machines. Het biedt een gestructureerde aanpak voor het realiseren van betrouwbare en fouttolerante systemen.