Wat is een Actuator?
Een actuator is een apparaat dat een elektrisch, hydraulisch of pneumatisch signaal omzet in fysieke beweging. Actuators voeren acties uit in een geautomatiseerd systeem, zoals het openen van een klep, bewegen van een arm, draaien van een motor of schakelen van een Relais.
Ze vormen de uitvoerende component in een automatiserings- of Regeling.
⚙️ Wat doet een actuator?
Een actuator:
- Ontvangt een stuursignaal (bijv. van een PLC, HMI of regelaar)
- Zet dit om in mechanische beweging (lineair of roterend)
- Stuurt een machine, proces of component aan
🧱 Voorbeelden van actuators
| Type actuator | Beweging | Voorbeelden van toepassingen |
|---|---|---|
| Elektrische actuator | Lineair/roterend | Kleppen openen/sluiten, elektrische motoren |
| Pneumatische actuator | Lineair | Luchtdrukcilinders in verpakkingslijnen |
| Hydraulische actuator | Lineair | Zware machines, persen, hefarmen |
| Servoactuator | Precisie, roterend | Robotarmen, CNC-machines |
| Solenoïde | Aan/uit lineair | Deurvergrendelingen, ventielbediening |
🔄 Sensor vs. Actuator
| Sensor | Actuator |
|---|---|
| Meet de toestand van het proces | Verandert de toestand van het proces |
| Biedt invoer aan besturingssystemen | Voert uitvoer uit van besturingssystemen |
| Voorbeeld: temperatuurmeter | Voorbeeld: verwarmingselement |
🔗 Actuator in een regelkring
In een gesloten Regeling:
- Sensor meet de actuele waarde
- Regeling vergelijkt deze met het Setpoint
- Actuator voert de bijstelling uit (bijv. klep openen als temperatuur te laag is)
🏭 Waar worden actuators gebruikt?
- Procesindustrie: kleppen en pompen bedienen
- Machinebouw: lineaire bewegingen, grijparmen
- Gebouwbeheer: openen van ventilatieroosters of zonwering
- Auto-industrie: elektronische gaskleppen, ruitenwissers
- Robotica: nauwkeurige, geprogrammeerde bewegingen
📌 Samengevat
Een actuator is het “spierdeel” van een automatiseringssysteem: het voert fysieke acties uit op basis van elektronische of pneumatische signalen.