Wat is een OT-netwerk?
Een OT-netwerk (Operational Technology-netwerk) is een netwerk dat speciaal is ontworpen voor het aansturen, monitoren en beheren van Industriële processen en fysieke systemen. Het verbindt apparaten zoals PLC’s, HMI’s, SCADA-systemen, Sensor en Actuator binnen fabrieken, energiecentrales, waterzuiveringsinstallaties en andere operationele omgevingen.
In tegenstelling tot IT-netwerken draait een OT-netwerk om betrouwbaarheid, beschikbaarheid en Deterministisch gedrag, vaak in Real-time.
🧠 Hoe werkt een OT-netwerk?
- Verbinding tussen operationele componenten
- PLC’s sturen machines aan
- SCADA/DCS verzamelen data en bieden visualisatie
- IO-modules en veldapparaten communiceren via Veldbussen of Ethernet
- Netwerkstructuur
- Gebaseerd op het Purdue Model: gesegmenteerde lagen voor controle en monitoring
- Vaak gescheiden van IT via Firewall, DMZ of Datadiode
- Protocolgebruik
- Industriële protocollen zoals Modbus, ProfiNET, Ethernet IP, OPC UA
- Vaak real-time of time-sensitive (bijv. met TSN)
🏭 Kenmerken van een OT-netwerk
- Real-time communicatie vereist (bijv. bij veiligheidsfuncties)
- Hoge eisen aan beschikbaarheid en uptime
- Lange levensduur van apparatuur (10–30 jaar)
- Vaak vendor-specifieke hardware en protocollen
- Meestal luchtgaten (air gap) of segmentatie tussen OT en IT
- Legacy Systemen zonder moderne beveiligingsvoorzieningen
🔍 OT-netwerk vs. IT-netwerk
| Kenmerk | OT-netwerk | IT-netwerk |
|---|---|---|
| Doel | Aansturing van machines en processen | Beheer van data, applicaties, gebruikers |
| Prioriteit | Beschikbaarheid en determinisme | Vertrouwelijkheid en integriteit |
| Protocolen | ProfiNET, Modbus, OPC UA, etc. | TCP IP, HTTPS, LDAP, etc. |
| Apparatuur | PLC’s, sensoren, HMI’s | Servers, laptops, printers |
| Beveiliging | Minder ingebouwd, vaak fysiek geïsoleerd | Meerlaagse, standaard beveiliging |
| Levenscyclus | Lang (~15–30 jaar) | Kort (~3–5 jaar) |
🔐 Beveiligingsaspecten van OT-netwerken
- Gebruik van Defense in Depth-strategieën
- Segmentatie via Zone and Conduits-model
- Monitoring met IDS, SIEM, Anomaliedetectie
- Patchmanagement is complexer dan in IT
- Risico’s bij IT OT Convergentie zoals malware, ransomware, Insider Threat
IEC 62443, NIST SP 800-82 en NIS2 zijn belangrijke normen voor OT-beveiliging.
📌 Samengevat
Een OT-netwerk is de ruggengraat van Industriële Automatisering, gericht op beschikbaarheid, betrouwbaarheid en veiligheid. Door de toenemende connectiviteit met IT-systemen is het beveiligen en segmenteren van OT-netwerken belangrijker dan ooit.