Wat is een Jump Server?
Een jump server (of jump host, soms ook Bastion Host genoemd) is een beveiligde tussenserver die als toegangsbrug dient tussen een extern netwerk (zoals IT of internet) en een intern, vaak gevoeliger netwerk (zoals OT of een SCADA-Zone).
Jump servers worden gebruikt om beheerders of externe partijen gecontroleerde toegang te geven tot systemen binnen afgeschermde netwerken, zonder dat zij er direct toegang toe hebben.
🎯 Doel van een Jump Server
- Beschermen van gevoelige netwerken (zoals OT-omgevingen)
- Centraal beheren en controleren van externe toegang
- Voorkomen van directe verbindingen tussen IT en OT
- Faciliteren van veilige Remote Access voor onderhoud of beheer
🔧 Hoe werkt het?
- Gebruiker logt in op de jump server via een beveiligde verbinding (bijv. VPN + RDP of SSH)
- Vanuit deze jump server wordt verbinding gelegd met interne systemen
- Activiteiten kunnen worden gelogd, gemonitord en beperkt
🧱 Kenmerken van een Jump Server
| Kenmerk | Beschrijving |
|---|---|
| Gelaagde toegang | Toegang tot gevoelige systemen alleen via één gecontroleerd punt |
| Authenticatie | Vaak 2FA of integratie met Active Directory |
| Logging & auditing | Activiteiten worden geregistreerd voor analyse of compliance |
| Protocolondersteuning | Ondersteunt RDP, SSH, VNC, webtoegang enz. |
| Geen directe routes | Verhindert directe communicatie tussen externe en interne netwerken |
🔐 Jump Servers in OT-beveiliging
In industriële netwerken (bijv. volgens het Purdue Model) bevinden jump servers zich vaak tussen IT (laag 4) en OT (laag 3 of 2) in een DMZ (Demilitarized Zone).
Hiermee wordt voorkomen dat een aanvaller via IT direct bij machines of PLC’s komt.
✅ Voordelen
- Beveiliging: voorkomt ongecontroleerde toegang tot gevoelige systemen
- Controleerbaarheid: sessies kunnen worden gemonitord of opgenomen
- Scheidt netwerken: voorkomt directe koppeling tussen IT en OT
- Compliance: helpt te voldoen aan normen zoals IEC 62443, ISO 27001
📌 Samengevat
Een jump server is een beveiligde toegangspoort die veilige en gecontroleerde toegang biedt tot interne netwerken, zoals OT-omgevingen. Het is een cruciaal onderdeel van een gelaagde Cybersecuritystrategie.