Wat is UDP?
UDP staat voor User Datagram Protocol en is een lichtgewicht, verbindingsloos transportprotocol dat snelle netwerkcommunicatie mogelijk maakt zonder foutcorrectie of bevestiging. UDP is ontworpen voor situaties waar snelheid belangrijker is dan betrouwbaarheid.
In OT-netwerken wordt UDP gebruikt voor toepassingen zoals SNMP, Syslog, PTP (tijdssynchronisatie), en sommige veldbusprotocollen via Ethernet.
🧠 Hoe werkt UDP?
- UDP verstuurt data in de vorm van datagrammen zonder vooraf een verbinding op te bouwen
- Er is geen garantie dat het datagram aankomt, correct is, of in volgorde wordt afgeleverd
- Werkt bovenop IP op laag 4 (transportlaag) van het OSI-model
- Zeer lage overhead – alleen bronpoort, doelpoort, lengte en checksum
- Geschikt voor real-time en broadcast communicatie
UDP wordt vaak gebruikt in situaties waar vertraging onacceptabel is, ook als dat betekent dat pakketten verloren kunnen gaan.
🏭 Toepassing van UDP in industriële netwerken
- PTP (Precision Time Protocol) voor nauwkeurige tijdssynchronisatie tussen apparaten
- SNMP traps voor statusmeldingen van Switches of Routers
- Syslog voor het verzenden van loggegevens naar SIEM-platformen
- Real-time besturing van sensoren of veldapparatuur met minimale vertraging
- Multicast-communicatie met meerdere apparaten tegelijkertijd (bijv. GOOSE in IEC 61850)
UDP is geschikt voor tijdkritische toepassingen waar kleine verliezen geaccepteerd kunnen worden.
🔍 UDP vs. TCP
| Aspect | UDP | TCP |
|---|---|---|
| Verbindingsgericht | Nee | Ja |
| Foutcorrectie | Geen | Ja – met bevestigingen en hertransmissie |
| Snelheid | Hoog – minimale overhead | Lager – meer betrouwbaarheidsmechanismen |
| Gebruik in OT | Tijdskritische, broadcast/multicast systemen | Betrouwbare communicatie (SCADA, HMI, MES) |
| Voorbeelden | SNMP, Syslog, PTP, GOOSE | Modbus TCP, OPC UA, HTTP |
🔐 Beveiligingsaspecten
- UDP is kwetsbaar voor spoofing en DoS-aanvallen (zoals UDP flood)
- Gebruik Firewalls om ongewenste UDP-poorten te blokkeren
- Beperk broadcast- en multicastverkeer via VLAN en ACL
- Combineer met SIEM voor logging en detectie van abnormale UDP-activiteit
- UDP-verkeer is vaak niet versleuteld – gebruik indien nodig VPN of segmentatie
Door het gebrek aan sessiebeheer en authenticatie is UDP risicovol zonder aanvullende beveiligingsmaatregelen.
📌 Samengevat
UDP is een snel en lichtgewicht netwerkprotocol, ideaal voor Real-time toepassingen in OT-omgevingen waar lage Latency belangrijker is dan betrouwbaarheid. Goed beheer en Netwerksegmentatie zijn noodzakelijk voor veilig gebruik.