Wat is IEC 61850?
IEC 61850 is een internationale norm voor communicatie binnen elektrische energiesystemen (zoals hoogspanningsstations, onderstations en energieschermen). Het beschrijft gegevensmodellen, communicatiestandaarden en configuratieformaten voor automatisering van substations.
IEC 61850 maakt vendoronafhankelijke interoperabiliteit, snelle communicatie en digitale automatisering mogelijk in energievoorziening – van hoogspanning tot industriële energieverdeling.
🧠 Hoe werkt IEC 61850?
- IEC 61850 definieert objectgeoriënteerde gegevensmodellen voor apparaten zoals relais, meetconverters en schakelaars
- Apparaten communiceren via standaardprotocollen zoals:
- MMS (Manufacturing Message Specification) voor datacommunicatie
- GOOSE (Generic Object Oriented Substation Events) voor realtime event-overdracht
- SV (Sampled Values) voor high-speed analoge metingen
- Adressering gebeurt via logische nodes zoals
PTOC(protection overcurrent) ofMMXU(measured values) - Configuratie is gebaseerd op XML-gebaseerde SCL-bestanden (Substation Configuration Language)
IEC 61850 werkt bovenop Ethernet en kan gecombineerd worden met PRP, PTP (IEEE 1588), of VLANs voor robuuste netwerkarchitectuur.
🏭 Toepassing van IEC 61850 in industriële netwerken
- Substation automation in elektriciteitsnetwerken (DSO/TSO)
- Industriële energieverdeling (bijv. binnen chemie, olie, metaal, datacenters)
- Digitale koppeling van IED’s (Intelligent Electronic Devices) zoals beveiligingsrelais, RTU’s, meetapparatuur
- Monitoring en besturing van schakelvelden, transformatoren, vermogensschakelaars
- Integratie met SCADA-systemen, HMI’s en Historian via MMS of OPC-server
IEC 61850 wordt steeds vaker gebruikt in substations en industriële energieverdeling voor snelheid, interoperabiliteit en standaardisatie.
🔍 IEC 61850 vs. Modbus vs. DNP3
| Aspect | IEC 61850 | Modbus | DNP3 |
|---|---|---|---|
| Doelgroep | Substations, energienetwerken | Algemeen, breed inzetbaar in industrie | Energie en water, SCADA-georiënteerd |
| Model | Objectgeoriënteerd met logische nodes | Register-based | Objectgebaseerd, maar minder gestandaardiseerd |
| Realtime support | Ja – GOOSE/SV voor event & meetwaarden | Nee | Beperkt |
| Transport | Ethernet, MMS, GOOSE, SV | RS-485, TCP | Serial, TCP/IP |
| Gebruik in OT | Energie-OT | Breed OT | Energie en nutsbedrijven |
🔐 Beveiligingsaspecten
- IEC 61850 kent standaard geen ingebouwde versleuteling of authenticatie
- Beveilig het netwerk met Firewall, VLAN, ACL en Netwerksegmentatie
- Implementeer PRP of RSTP voor redundantie, PTP voor synchronisatie
- Log GOOSE/SV-verkeer via TAP of SPAN naar SIEM-platform
- Zet alleen vertrouwde IED’s in op het netwerk, gebruik RBAC en hardening
IEC 61850-systemen vereisen een sterke defence-in-depth strategie vanwege het gebrek aan native security.
📌 Samengevat
IEC 61850 is de internationale standaard voor moderne energieautomatisering, gericht op hoge snelheid, interoperabiliteit en schaalbaarheid. Het biedt een krachtig raamwerk voor digitale substations, mits goed beveiligd en correct geïmplementeerd.