Wat is RSTP?
RSTP staat voor Rapid Spanning Tree Protocol en is een netwerkprotocol dat loops in Ethernet-netwerken detecteert en voorkomt. Het is de snellere opvolger van STP (Spanning Tree Protocol) en essentieel voor netwerken met redundante verbindingen.
In OT-netwerken voorkomt RSTP dat broadcast storms of loops het netwerk platleggen wanneer meerdere Switches met elkaar verbonden zijn via redundante paden.
🧠 Hoe werkt RSTP?
- RSTP detecteert de netwerkstructuur en bepaalt automatisch een loopvrije topologie
- De switch met de laagste Bridge ID wordt gekozen als root bridge
- Andere paden worden als alternate of backup gemarkeerd en inactief gehouden
- Als een actief pad faalt, activeert RSTP automatisch een reservepad binnen enkele seconden
- In tegenstelling tot STP (30–50s convergentie), convergeert RSTP vaak in <1 seconde tot enkele seconden
RSTP werkt op laag 2 van het OSI-model en is gedefinieerd in IEEE 802.1w.
🏭 Toepassing van RSTP in industriële netwerken
- Redundantie tussen Industrial Ethernet Switches in ring- of mesh-topologieën
- Bescherming tegen loops bij foutieve bekabeling of onbedoelde verbindingen
- Netwerkcontinuïteit tussen PLC’s, SCADA, HMI’s en Drives
- Compatibel met standaard Ethernet en veel industriële protocollen (bijv. Modbus TCP, OPC UA)
- Toegepast in fabrieksautomatisering, procesindustrie, energie en transportnetwerken
In industriële omgevingen wordt RSTP vaak gebruikt als basisvorm van redundantie, vóór meer geavanceerde protocollen zoals MRP of PRP.
🔍 RSTP vs. STP vs. MRP
| Aspect | RSTP | STP | MRP (Media Redundancy Protocol) |
|---|---|---|---|
| Convergentietijd | <1 – 10 seconden | 30–50 seconden | <200 ms (ringgebaseerd) |
| Topologie | Flexibel (mesh, ring, tree) | Flexibel | Alleen ring |
| Complexiteit | Matig | Laag | Iets hoger, maar OT-specifiek |
| Gebruik in OT | Veelvoorkomend in standaardconfiguraties | Verouderd, traag | Voorkeur voor realtime toepassingen |
🔐 Beveiligingsaspecten
- Verkeer tussen switches kan worden misbruikt voor STP spoofing – gebruik BPDU Guard en Root Guard
- Beperk RSTP-verkeer tot vertrouwde poorten via ACL of Port Security
- Monitor RSTP-topologiewijzigingen via SNMP of Syslog
- Gebruik SIEM om ongewenste veranderingen in de root bridge of paden te detecteren
- In kritieke zones: overweeg TAP voor passieve bewaking van RSTP-gedrag
Hoewel RSTP zelf niet versleuteld is, kun je het netwerkgedrag controleren en beperken via switchconfiguratie.
📌 Samengevat
RSTP voorkomt netwerkloops en zorgt voor snelle herstelmogelijkheden bij verbindingstoringen, essentieel voor betrouwbare OT-communicatie. Het is eenvoudig te implementeren, compatibel met standaard Ethernet en biedt een goede balans tussen snelheid, stabiliteit en eenvoud.