Wat is een IP-adres?
Een IP-adres (Internet Protocol-adres) is een uniek identificatienummer dat wordt toegekend aan een apparaat binnen een netwerk, zodat het gegevens kan verzenden en ontvangen via IP-gebaseerde protocollen zoals TCP, UDP of HTTP.
In OT-netwerken zijn IP-adressen essentieel om communicatie mogelijk te maken tussen PLC’s, HMI’s, SCADA, Drives, Remote IO en andere industriële componenten.
🧠 Hoe werkt een IP-adres?
- Elk netwerkapparaat krijgt een uniek IP-adres binnen een subnet.
- IP-adressen worden gebruikt op laag 3 van het OSI-model voor routering tussen netwerken.
- Een IP-adres kan statisch worden toegewezen of automatisch via DHCP of BOOTP.
- Communicatie vindt plaats via IP-pakketten, die MAC-adressen gebruiken voor lokale levering (via ARP).
Een typisch IPv4-adres ziet eruit als
192.168.1.10. IPv6-adressen zijn langer en complexer.
🏭 Toepassing van IP-adressen in industriële netwerken
- Toewijzing van vaste IP’s aan PLC’s voor betrouwbare communicatie
- Gebruikt voor toegang tot HMI’s, Webservers of embedded configuratietools
- Netwerksegmentatie op basis van IP-reeksen in het Purdue Model
- Monitoring en logging via SNMP, Syslog, SCADA en SIEM
- Firewall-regels en ACL’s gebaseerd op IP-bron/doeladressen
In OT-omgevingen worden IP-adressen meestal handmatig beheerd om stabiliteit en voorspelbaarheid te garanderen.
🔍 IPv4 vs. IPv6
| Aspect | IPv4 | IPv6 |
|---|---|---|
| Adreslengte | 32 bits (bijv. 192.168.1.1) | 128 bits (bijv. 2001:0db8:85a3::8a2e:0370:7334) |
| Notatie | Decimaal met punten | Hexadecimaal met dubbele punten |
| Aantal adressen | ~4,3 miljard | Meer dan 10^38 |
| Gebruik in OT | Standaard | Zelden – beperkte ondersteuning in industriële apparatuur |
| Configuratie | Simpel, herkenbaar | Complexer, vaak automatisch |
🔐 Beveiligingsaspecten
- IP-spoofing kan leiden tot misleiding van systemen – combineer met MAC-adrescontrole
- Beperk toegang tot gevoelige IP-ranges met Firewall, VLAN of ACL
- Gebruik Netwerksegmentatie om IP-ranges per zone te scheiden volgens het Purdue Model
- Implementeer logging van IP-verkeer via SIEM, IDS of Syslog
- IP-adresbeheer is cruciaal in het voorkomen van ongewenste communicatie of netwerkconflicten
In industriële netwerken is het gebruik van voorspelbare, vastgelegde IP-schema’s een best practice.
📌 Samengevat
Het IP-adres is de sleutel tot communicatie in moderne netwerken, zowel in IT als in OT. In industriële omgevingen helpt gestructureerd IP-gebruik bij betrouwbaarheid, veiligheid en beheerbaarheid van netwerken.