Wat is een Contactor?
Een contactor is een elektromechanisch schakelapparaat dat wordt gebruikt om hoge elektrische vermogens (zoals motoren, verlichting of verwarmingssystemen) op afstand in- of uit te schakelen. In tegenstelling tot een Relais is een contactor ontworpen voor hoge stroomsterktes en frequent schakelen.
Contactors vormen een essentieel onderdeel van schakelkasten en MCC’s in industriële installaties, en worden vaak gebruikt in combinatie met Motorstarters, Softstarters of Frequentieregelaars.
🧠 Hoe werkt een contactor?
- Aansturing via spoel
- Wanneer de stuurspanning op de spoel wordt gezet, wordt een magnetisch veld gecreëerd
- Dit veld trekt de contactbrug aan, waardoor de hoofdcontacten sluiten
- Belasting schakelen
- De gesloten contacten verbinden de belasting (bijv. motor of heater) met de voeding
- Bij uitschakeling van de spoel veert het mechanisme terug en verbreekt het circuit
- Extra contacten
- Vaak voorzien van hulpcontacten (NO/NC) voor terugmelding, interlocks of PLC-signalering
🏭 Toepassing in industriële installaties
- Motorbesturing (via DOL, Softstarter, Frequentieregelaar)
- Verlichting en verwarmingscircuits
- Pompen, ventilatoren, transportbanden
- Besturingskasten en MCC-systemen
- Start-stop-automatisering en beveiligde machinecircuits
Contactors worden vaak gecombineerd met Thermische Beveiliging of Veiligheidsrelais om overstroom of fouten te detecteren.
🔍 Contactor vs. Relais
| Kenmerk | Contactor | Relais |
|---|---|---|
| Vermogen | Voor hoge stroom (>10A) | Lage stroom (vaak <10A) |
| Toepassing | Motoren, vermogensschakelingen | Signaal- en besturingscircuits |
| Formaat | Groter, robuuster | Kleiner |
| Hulpcontacten | Meestal standaard | Optioneel |
| Schakelduur | Hoge frequentie mogelijk | Minder geschikt voor zware belasting |
Bij vermogentoepassingen is een relais onvoldoende — een contactor is dan de juiste keuze.
🔐 Beveiligingsaspecten
- Combineren met overstroombeveiliging of Veiligheidsrelais
- Bij fout schakelen of lassen van contacten: extra monitoring vereist
- Regelmatige inspectie op slijtage van contacten en correcte werking van spoel
- Veilig schakelen vereist: gebruik van Lock-out Tag-out-procedures bij onderhoud
- Juist dimensioneren op basis van stroom, spanning en schakelfrequentie
Slecht werkende contactors kunnen leiden tot spanningsval, vonkvorming of motorschade.
📌 Samengevat
Een contactor is een robuust en betrouwbaar schakelcomponent voor vermogencircuits, veel toegepast in Industriële Automatisering en motorbesturing. Het schakelt hoge lasten veilig en snel, en vormt een essentieel onderdeel van elke schakelkast.