Wat is een Zekering?
Een zekering is een elektrisch beveiligingscomponent dat een stroomkring onderbreekt wanneer de stroom te hoog wordt. Hierdoor voorkomt de zekering schade aan apparatuur, bedrading of brandgevaar. Zodra de stroom de toegestane limiet overschrijdt, smelt het smeltdraadje in de zekering, waardoor de kring wordt verbroken.
Zekeringen zijn essentieel in industriële installaties voor de bescherming van voedingen, besturingscircuits en machines.
🧠 Hoe werkt een zekering?
- Normale werking
- De zekering laat de normale stroom door zonder weerstand
- De smeltdraad blijft intact zolang de stroom onder de nominale waarde blijft
- Overstroom
- Bij kortsluiting of overbelasting stijgt de stroom
- De smeltdraad verhit en smelt, waardoor de stroomkring wordt onderbroken
- Eenmalig gebruik
- Na doorsmelten moet de zekering handmatig worden vervangen
- Alternatief: gebruik van Automaat (herbruikbaar)
Zekeringen reageren snel bij kortsluiting, wat cruciaal is voor Veiligheidsrelais en machinebescherming.
🏭 Toepassing in industriële automatisering
- Beveiliging van voedingslijnen in Besturingskast, MCC
- Motorbeveiliging tegen kortsluiting (i.c.m. thermisch relais of softstarter)
- Bescherming van laagspanningscircuits in PLC-systemen
- Individuele afzekering van componenten (sensoren, actuatoren, relais)
Typische toepassingen:
- Machines, HVAC, pompen, transportsystemen
- ATEX-omgevingen (speciale zekeringen voor explosieveilige installaties)
🔍 Soorten zekeringen
| Type | Toepassing |
|---|---|
| Glaszekering | Elektronische circuits, 24V DC, PLC |
| Keramische zekering | Hoge kortsluitvastheid, industriële toepassingen |
| NH-zekering | Hoofdzekeringen in voedingspanelen |
| Patroonzekering | Algemeen gebruik in schakelkasten |
| Snel / traag (karakteristiek) | Afhankelijk van inschakelstromen |
De juiste karakteristiek (bijv. trage zekering bij motoren) voorkomt onnodig uitval bij opstartpieken.
🔐 Beveiligingsaspecten
-
Correcte dimensionering op basis van:
-
Nominale stroom (In)
-
Kortsluitstroom (Isc)
-
Schakelkarakteristiek (snel/traag)
-
Fysieke scheiding vereist bij hoge stroom
-
Vervangbare zekeringen moeten veilig en toegankelijk geplaatst zijn
-
In explosiegevaarlijke omgevingen: gebruik van ATEX-gecertificeerde zekeringen
-
Integreer zekeringcontrole in Lock-out Tag-out- en Werkvergunning-procedures
Een onderschatte zekering kan leiden tot onderbreking van kritische processen of zelfs brand.
📌 Samengevat
Een zekering beschermt elektrische installaties tegen overbelasting en kortsluiting door de stroomkring te onderbreken. Het is een eenvoudige, maar essentiële beveiligingscomponent in elk industrieel elektrisch systeem.