Wat is IEC 60204-1?
IEC 60204-1 is de internationale norm voor de elektrische uitrusting van machines. De norm beschrijft eisen voor ontwerp, installatie, bescherming, aarding, veiligheid en documentatie van elektrische installaties op of rond machines.
In OT-omgevingen geldt IEC 60204-1 als de standaard bij het bouwen, modificeren of beoordelen van machines met PLC’s, motoren, HMI’s of besturingskasten.
🧠 Doel van IEC 60204-1
- Elektrische veiligheid – Voorkomen van elektrocutie, kortsluiting of brand
- Betrouwbaarheid – Zorg voor correcte werking van machines onder industriële omstandigheden
- Standaardisatie – Eenduidige eisen voor paneelbouwers, OEM’s en machinebouwers
- Compatibiliteit – Aansluiting op andere normen zoals IEC 61439, IEC 60947 en Machinerichtlijn
- Internationaal erkend – Veel gebruikt in CE-markering en exportdocumentatie
📦 Wat valt onder IEC 60204-1?
| Onderdeel van de installatie | Voorbeelden |
|---|---|
| Aansluitkasten / schakelkasten | Met PLC, relais, voedingen, motorbeveiligingen |
| Aarding & potentiaalvereffening | Aardrails, beschermingsaarde, geleiders |
| Bekabeling & markering | Kabeltype, kleurcode, bedradingsnummering |
| Bedieningspanelen | HMI’s, drukknoppen, schakelaars |
| Motoren & aandrijvingen | Bekabeling, thermische beveiliging, noodstopschakelaars |
| Veiligheidsvoorzieningen | Noodstop, veiligheidsrelais, interlocks |
✅ Belangrijkste eisen in IEC 60204-1
| Eis | Toelichting |
|---|---|
| Noodstopvoorziening | Elke machine moet voorzien zijn van goed bereikbare noodstop(s) |
| Aarding en beschermingsgeleiders | Alle metalen delen moeten correct geaard zijn |
| Bescherming tegen elektrische schokken | Door isolatie, afscherming en veilige spanningstoepassing |
| Kleurcodering van aders | Bruin/blauw voor voeding, groen/geel voor PE, zwart voor schakeling |
| Documentatie | Schema’s, onderdelenlijsten en testgegevens zijn verplicht |
🔁 IEC 60204-1 en andere normen
| Norm | Relatie |
|---|---|
| IEC 61439 | Voor de technische opbouw van verdeelkasten (behuizing, IP, thermisch) |
| NEN 1010 | Algemene elektrische installaties in gebouwen |
| Machinerichtlijn | IEC 60204-1 ondersteunt CE-markering voor machines |
| ISO 13849-1 | Functionele veiligheid van besturingssystemen |
| ATEX | Aanvullende eisen in explosieveilige zones |
⚠️ Veelgemaakte fouten in de praktijk
- Geen correcte PE-aansluiting op HMI’s of schakelkasten
- Noodstops schakelen niet alle energiebronnen veilig af
- Bedrading zonder markering of kleurcodering
- Verkeerde draadtypes voor bewegende delen (bijv. kabelrupsen)
- Onvoldoende scheiding tussen 400V- en 24VDC-circuits
📌 Samengevat
IEC 60204-1 waarborgt de elektrische veiligheid van machines. In OT-omgevingen is het dé norm voor paneelbouw, machinebekabeling en bedieningsinrichtingen, en essentieel voor CE-markering, FAT/SAT en machinevalidatie.