Wat is Continuïteitsbeheer?
Continuïteitsbeheer (of Business Continuity Management, BCM) is het geheel van maatregelen, plannen en processen dat ervoor zorgt dat een organisatie kritieke processen kan voortzetten of herstellen na een verstoring.
Het gaat hierbij niet alleen om ICT-uitval, maar ook om brand, Cyberincidenten, stroomstoringen, pandemieën of fysieke schade.
Continuïteitsbeheer zorgt dat een organisatie voorbereid is op het onverwachte — met minimale impact op dienstverlening, veiligheid en reputatie.
🧠 Waarom is continuïteitsbeheer belangrijk?
| Doelstelling | Toelichting |
|---|---|
| Herstel binnen acceptabele tijd | Zorgen dat vitale processen snel weer beschikbaar zijn |
| Reputatie beschermen | Voorkomen van onzekerheid, chaos of verlies van vertrouwen |
| Compliance en audits | BIO, ISO 22301, IEC 62443, wetgeving zoals de Wet Beveiliging Netwerk- en Informatiesystemen (Wbni) |
| Weerbaarheid verhogen | Processen en systemen robuust maken tegen uitval of aanvallen |
🧱 Bouwstenen van continuïteitsbeheer
| Component | Beschrijving |
|---|---|
| Business Impact Analyse (BIA) | Analyse van welke processen kritiek zijn en hoe snel ze hersteld moeten worden |
| Risicobeoordeling | Wat kan continuïteit bedreigen? Zie ook Risicomanagement |
| Continuïteitsplan (BCP) | Concrete plannen en scenario’s voor herstel |
| Oefeningen en testen | Table-top tests, technische failover-tests, crisissimulaties |
| Beleid en eigenaarschap | Governance rondom wie beslist, wie uitvoert, wie communiceert |
| Afstemming met Incident Response Plan | IT of OT-incidenten kunnen leiden tot activatie van continuïteitsplannen |
🔄 Relatie tot andere plannen
| Plan | Relatie met continuïteitsbeheer |
|---|---|
| Risicomanagement | Continuïteitsbeheer richt zich op risico’s met hoge impact |
| Beveiligingsbeleid | Verankert BCM-principes, hersteldoelen, rollen en verantwoordelijkheden |
| Incident Response Plan | Richt zich op de directe aanpak van een incident; BCM richt zich op bredere voortzetting |
| Crisiscommunicatieplan | Onderdeel van BCM: communicatie tijdens verstoring is cruciaal |
| Cyberverzekering | Vult financiële dekking aan voor herstelkosten en schade |
🏭 BCM in OT-context
In Operationele Technologie (OT) kan verstoring directe gevolgen hebben voor fysieke processen:
| OT-situatie | Continuïteitsmaatregel |
|---|---|
| Uitval van SCADA-systeem | Redundantie, fallback-bediening of handmatige procedures |
| Sabotage of cyberaanval op PLC’s | Herstel vanaf geverifieerde back-up, segmentatie, beperkte toegang |
| Storingen in energie/water | Noodvoorzieningen, failsafe ontwerp, detectie en alarmering |
| Leveranciersuitval | Tweede bron, SLA’s met ketenpartners, lokale voorraad |
In OT ligt de nadruk op beschikbaarheid en veiligheid, boven vertrouwelijkheid.
🔐 Hersteldoelen
| Hersteldoel | Toelichting |
|---|---|
| RTO (Recovery Time Objective) | Hoe snel moet iets weer beschikbaar zijn? |
| RPO (Recovery Point Objective) | Hoeveel gegevensverlies is acceptabel (in tijd)? |
| MTPD (Maximum Tolerable Period of Disruption) | Absolute grens van uitval zonder onherstelbare schade |
Deze doelstellingen worden vaak bepaald tijdens de Business Impact Analysis.
✅ Best practices
- Zorg dat BCM wordt geborgd in beleid en jaarcyclus
- Test plannen jaarlijks (of vaker in vitale sectoren)
- Koppel BCM aan zowel IT als OT – silo’s zijn een risico
- Laat BCM onderdeel zijn van aanbestedingseisen en contracten
- Richt ook communicatieprocessen in (intern én extern)
📌 Samengevat
Continuïteitsbeheer zorgt dat je organisatie blijft draaien — ook als het misgaat.
In moderne, digitale en OT-gedreven omgevingen is voorbereiding geen luxe, maar noodzaak.