Wat is Risk Management?
Risk Management (Risicomanagement) is het systematisch proces van het identificeren, analyseren, evalueren en beheersen van risico’s die de doelstellingen van een organisatie kunnen bedreigen.
Het doel is niet om álle risico’s te vermijden, maar om geïnformeerde beslissingen te nemen over wat acceptabel is — en wat beheerst moet worden.
Risicomanagement is een vereiste in onder andere ISO 27001, NIS2, GMP, GxP, IEC 62443 en ISO 9001.
🎯 Doel van Risk Management
- Voorkomen van incidenten, schade of verstoring
- Beschermen van mens, milieu, informatie en systemen
- Creëren van bewustzijn over kwetsbaarheden en gevolgen
- Ondersteunen van compliance en certificering
- Informatiegestuurd kunnen handelen bij veranderingen
🔁 Stappen in risicomanagement
- Risico-identificatie – Wat kan er misgaan?
- Risicoanalyse – Wat is de kans en impact?
- Risicobeoordeling – Is dit acceptabel of niet?
- Beheersmaatregelen – Wat doen we eraan?
- Monitoring & review – Evaluatie en continue verbetering
Deze cyclus wordt vaak ondersteund door een Risicoregister.
📊 Voorbeeld van risicobeoordeling
| Risico | Kans | Impact | Score | Beheersmaatregel |
|---|---|---|---|---|
| Ransomware via e-mail | 3 | 4 | 12 | EDR, Awareness, Backup |
| Onbeveiligde remote toegang | 4 | 4 | 16 | VPN, MFA, Jump Server |
| Fout in receptuur door verkeerde batchdata | 2 | 3 | 6 | MES, Traceability, MOC |
🛠 Methoden en standaarden
| Methode | Beschrijving |
|---|---|
| FMEA | Failure Modes and Effects Analysis – risico’s van componenten/processen |
| HAZOP | Hazard and Operability Study – voor procesveiligheid |
| LOPA | Layer of Protection Analysis – beoordelen van beschermingslagen |
| BOW-TIE | Visuele analyse van oorzaken, gevolgen en barrières |
| Risk Matrix | Kans × Impact-classificatie (bijv. 1–16 score) |
🔐 Risicomanagement in OT
- Risico’s gaan niet alleen over data, maar ook over procesveiligheid, mensveiligheid en stilstand
- IEC 62443 en SIL eisen formeel risicobeheer
- Samenwerking vereist tussen IT, OT, productie, maintenance en security
- CMDB en Incident Management kunnen risico-input leveren
✅ Voordelen van Risk Management
- Betere besluitvorming door inzicht in risico’s
- Verminderde kans op incidenten of schade
- Verbeterde compliance met wet- en regelgeving
- Verhoogd veiligheids- en kwaliteitsniveau
- Basis voor verzekering, business continuity en investering
📌 Samengevat
Risk Management is het fundament voor veilige, betrouwbare en verantwoorde bedrijfsvoering — of je nu een fabriek, ziekenhuis, overheidsorganisatie of IT-dienstverlener bent.