Wat is MITRE D3FEND?
MITRE D3FEND is een kennismodel voor cyberverdedigingstechnieken, ontwikkeld door MITRE Corporation. Het is bedoeld als tegenhanger van MITRE ATT&CK en richt zich op bescherming, detectie en responsmaatregelen tegen cyberdreigingen.
D3FEND biedt gestructureerde terminologie en relaties tussen verdedigingsmaatregelen, zodat organisaties hun beveiligingsarchitectuur kunnen plannen, verbeteren en communiceren op een consistente manier.
🧠 Hoe werkt MITRE D3FEND?
- D3FEND beschrijft technieken die organisaties gebruiken om zich te verdedigen tegen aanvallen
- Het model is tactisch en technisch, en verdeeld in vijf hoofdgebieden:
- Harden – systemen versterken tegen misbruik
- Detect – bedreigingen identificeren
- Isolate – bedreigingen scheiden of beperken
- Deceive – aanvallers misleiden
- Evict – dreigingen verwijderen
- Elke techniek is gelinkt aan ATT&CK-technieken – zo zie je welke verdediging werkt tegen welke aanval
- Het model is publiek beschikbaar op d3fend.mitre.org
D3FEND is een taxonomie van verdedigingsmogelijkheden, zoals ATT&CK dat is voor aanvallen.
🏭 Toepassing van MITRE D3FEND in industriële netwerken
- Match verdedigingsmaatregelen met bekende OT-aanvalstechnieken uit MITRE ATT&CK for ICS
- Onderbouw keuze voor technische controls in een Defense in Depth-architectuur
- Gebruik D3FEND als leidraad voor SIEM, SOAR, Endpoint Detection (EDR), Firewall-regels en Netwerksegmentatie
- Toepassen bij ontwerp van SOC-use cases, Threat Hunting of Incident Response
- Helpt bij compliance met normen zoals IEC 62443 of NIS2
In OT-context helpt D3FEND om defensieve maatregelen te koppelen aan bekende aanvalspatronen.
🔍 D3FEND-categorieën
| Categorie | Beschrijving | Voorbeeldmaatregelen |
|---|---|---|
| Harden | Verklein aanvalsoppervlak | Least Privilege, RBAC, Whitelisting |
| Detect | Ontdek ongewenste activiteit | SIEM, Anomaliedetectie, EDR |
| Isolate | Beperk de bewegingsvrijheid van een aanvaller | VLAN, Firewall, Microsegmentatie |
| Deceive | Misleid aanvallers | Honeypots, decoy credentials, deception grids |
| Evict | Verwijder indringers en herstel | Incident Response, re-image, bloklijsten |
🔐 Beveiligingsaspecten
- D3FEND is niet zelf een tool, maar een kennismodel voor het structureren van verdediging
- Helpt organisaties bij risicogestuurde keuzes van securitymaatregelen
- Ondersteunt gap-analyse: welke verdedigingslagen ontbreken?
- Compatibel met MITRE ATT&CK, NIST, CISA-richtlijnen en IEC 62443
Door D3FEND te koppelen aan ATT&CK ontstaat een compleet overzicht van aanvallen én verdediging.
📌 Samengevat
MITRE D3FEND is een gestructureerd model voor cyberverdedigingstechnieken, bedoeld om beveiligingsmaatregelen logisch te organiseren, verbinden en verbeteren. In OT helpt het bij het versterken van systemen tegen bekende aanvalstechnieken uit MITRE ATT&CK for ICS.