Wat is een Snapshot?
Een snapshot is een vastlegging van de toestand van een systeem op een specifiek moment in de tijd. Meestal wordt dit gebruikt binnen virtuele omgevingen om snel te kunnen terugkeren naar een eerdere, werkende configuratie.
Snapshots zijn essentieel bij wijzigingen aan VM’s, SCADA-servers, Historian-databases of Engineering Stations — vooral in industriële omgevingen waar continuïteit en betrouwbaarheid cruciaal zijn.
🧠 Hoe werkt een snapshot?
- Bevriezen van systeemtoestand
- De huidige status van de VM (geheugen, configuratie, disk state) wordt vastgelegd
- Opslaan als referentiepunt
- Nieuwe data wordt apart opgeslagen; originele snapshot blijft ongewijzigd
- Gebruikt weinig ruimte, tenzij lang behouden
- Rollback of restore
- In geval van fout (bijv. mislukte update) kan systeem snel worden hersteld
- Reboot of herstel binnen enkele minuten mogelijk
Een snapshot is geen volledige back-up, maar een tijdelijke veiligheidsmaatregel vóór risicovolle acties.
🏭 Toepassing in industriële OT-omgevingen
- Voor software-updates op SCADA, PLC-tools of MES
- Voorafgaand aan configuratiewijzigingen aan Firewall, Historian, of VM
- In Testomgevingen voor validatie van nieuwe HMI of Batch Control-scenario’s
- Terugvaloptie bij migratie naar nieuwe versies of architecturen
- Deel van Disaster Recovery en Change Management
Veel gebruikt in combinatie met virtualisatieplatformen zoals VMware vSphere, Hyper-V of Proxmox.
🔍 Snapshot vs. Backup
| Kenmerk | Snapshot | Backup |
|---|---|---|
| Doel | Snel herstel bij wijziging | Langetermijnbewaring van data/configuratie |
| Hersteltijd | Zeer snel (seconden tot minuten) | Trager (minuten tot uren) |
| Opslagverbruik | Laag bij korte duur | Groter (volledige kopie) |
| Gebruik | Tijdelijk en lokaal | Extern en veilig (bijv. offsite/cloud) |
Best practice: gebruik snapshots voor snelle rollback, back-ups voor structurele veiligheid.
🔐 Beveiligingsaspecten
- Snapshot ≠ immutable: kan worden gewijzigd of verwijderd → combineer met Immutable Backup
- Alleen beheerders mogen snapshots maken/herstellen → toepassen van RBAC
- Documenteer snapshotmomenten in Change Management-logboeken
- Let op: langdurig bewaren kan prestaties of opslagcapaciteit negatief beïnvloeden
- Geen vervanging voor offsite Backup, vooral bij Ransomware-risico
📌 Samengevat
Een snapshot is een krachtige tool om snel terug te keren naar een vorige systeemstatus. Het is onmisbaar bij risicovolle wijzigingen en systeembeheer in OT-omgevingen — maar géén vervanging voor volwaardige back-ups.