Wat is SPC?
SPC staat voor Statistical Process Control – een methode waarbij statistische technieken worden gebruikt om de kwaliteit en stabiliteit van een proces te bewaken en verbeteren.
SPC helpt afwijkingen vroegtijdig detecteren, zodat je kunt ingrijpen vóór producten buiten specificatie vallen. Het is essentieel binnen kwaliteitsbeheersing in productieomgevingen.
🎯 Doel van SPC
- Voorkomen van fouten of defecten
- Stabiliseren van processen
- Inzicht geven in variatie
- Oorzaken van afwijkingen identificeren (common vs. special cause)
📊 Belangrijke SPC-tools
| Tool | Toelichting |
|---|---|
| Controlekaarten | Grafieken die procesmetingen over tijd tonen (bijv. X̄-R kaart) |
| Histogrammen | Visualisatie van de spreiding of frequentie van metingen |
| Pareto-analyse | Laat zien welke oorzaken het meeste bijdragen aan fouten |
| Capabiliteitsanalyse | Bepaalt of een proces binnen toleranties produceert |
| Scatter plots | Verbanden tussen variabelen zichtbaar maken |
🔧 Typen controlekaarten
- X̄-R kaart – gemiddelde en spreiding (voor kleine steekproeven)
- p-kaart – percentage defecten in een partij
- u-kaart – defecten per eenheid
- Individuals chart – bij metingen per stuk (bijv. temperatuur, gewicht)
🏭 Waar wordt SPC toegepast?
- Productieomgevingen (metaal, food, pharma, automotive)
- Procesindustrie (chemie, petrochemie)
- Batchproductie – monitoring van parameters per batch
- MES/LIMS systemen – integratie van kwaliteitsdata
📈 Resultaten van SPC
- Snellere probleemdetectie
- Minder uitval of rework
- Data-gedreven procesverbetering
- Betere compliance met GMP, ISO 9001, GAMP
📌 Samengevat
Statistical Process Control (SPC) is een methode om proceskwaliteit continu te bewaken via statistiek. Het maakt variatie inzichtelijk, bevordert preventief ingrijpen en helpt bij het behalen van consistente, hoge productkwaliteit.