Wat is RAMSHEEP (of RAMS-HEEP)?
RAMSHEEP is een besliskader dat twee groepen systeem- en projectcriteria combineert:
- RAMS: Reliability, Availability, Maintainability, Safety
- HEEP: Health, Environment, Economics, Politics (soms ook Public of Perception voor de ‘P’)
Met RAMSHEEP kijk je niet alleen naar technische betrouwbaarheid en veiligheid, maar óók naar gezondheid, milieu-impact, kosten/baten en bestuurlijke of politieke belangen.
Het wordt veel gebruikt in (industriële) systemen, infrastructuur, rail, energie, water en andere domeinen waar IT/OT, veiligheid, continuïteit en publieke belangen samenkomen.
🔧 De componenten uitgelegd
RAMS
| Letter | Betekenis | Vraag die je stelt | Voorbeeld in OT/industrie |
|---|---|---|---|
| R | Reliability | Hoe vaak faalt het systeem? | MTBF van een PLC- of sensornetwerk |
| A | Availability | Hoeveel uptime is gegarandeerd? | Redundante SCADA-servers voor 99,95% beschikbaarheid |
| M | Maintainability | Hoe snel en makkelijk is herstel/onderhoud? | Gemiddelde hersteltijd (MTTR), hot-swappable componenten |
| S | Safety | Hoe veilig is het systeem voor mens en omgeving? | SIL/PL-niveaus, failsafe shutdown bij overschrijding setpoints |
HEEP
| Letter | Betekenis | Vraag die je stelt | Voorbeeld |
|---|---|---|---|
| H | Health | Wat is de impact op gezondheid/arbeidsveiligheid? | Blootstelling aan chemische stoffen, ergonomische risico’s |
| E | Environment | Wat is de impact op het milieu? | Emissies, energieverbruik, afval |
| E | Economics | Wat kost het (TCO/ROI) en wat levert het op? | Business case voor redundante architectuur |
| P | Politics/Public | Wat zijn publieke, politieke of juridische randvoorwaarden? | NIS2-eisen, vergunningen, publieke opinie, stakeholders |
🔁 Waarom RAMS + HEEP combineren?
Technisch gezien kan een oplossing betrouwbaar en veilig zijn (RAMS), maar alsnog onacceptabel duur, slecht voor het milieu of politiek onhaalbaar (HEEP). RAMSHEEP dwingt je om alle relevante belangen transparant af te wegen.
🧭 Hoe gebruik je RAMSHEEP in de praktijk?
- Definieer criteria & weegfactoren (bijv. Safety en Availability wegen zwaarder dan Economics)
- Kwantificeer waar mogelijk (MTBF, MTTR, CO₂, TCO, CAPEX/OPEX)
- Beoordeel alternatieven (A/B/C-architecturen) tegen alle RAMS- en HEEP-criteria
- Maak trade-offs expliciet en documenteer beslissingen
- Herzie periodiek (wetgeving, risico’s, kosten en technologie veranderen)
🏭 Voorbeeld (OT/SCADA-omgeving)
Keuze: Actief-actief redundante SCADA-cluster vs. single server met back-up.
- Reliability/Availability: Actief-actief scoort hoger (minder downtime)
- Maintainability: Actief-actief kan onderhoud zonder stilstand mogelijk maken
- Safety: Hogere beschikbaarheid = minder risico op procesonveiligheid
- Economics: Hogere CAPEX/OPEX voor dubbel hardware/licenties
- Environment: Meer energieverbruik door dubbele systemen
- Politics/Public: Mogelijk verplicht door regelgeving (bijv. vitale sectoren, NIS2)
Besluit: Actief-actief, maar met optimalisaties om energie en kosten te beperken — vastgelegd via RAMSHEEP-analyse.
📌 Samengevat
RAMSHEEP is een integraal afwegingskader dat technische betrouwbaarheid en veiligheid (RAMS) koppelt aan gezondheid, milieu, economie en politiek (HEEP). Ideaal om transparante, verdedigbare keuzes te maken in complexe (OT-)systemen en infrastructuurprojecten.