Wat is NEN 3140?
NEN 3140 is de Nederlandse norm voor veilige bedrijfsvoering van elektrische installaties in laagspanningsomgevingen (≤1000 V AC). De norm beschrijft hoe je bestaande elektrische installaties veilig moet beheren, inspecteren en onderhouden.
Waar NEN 1010 gaat over aanleg van installaties, richt NEN 3140 zich op het veilig gebruik en beheer van die installaties in de praktijk.
🧠 Wat regelt NEN 3140?
- Veilig werken aan of nabij elektrische installaties
- Procedures voor spanningsloos werken
- Persoonlijke beschermingsmiddelen (PBM)
- Lock-out/tag-out (LOTO)
- Rolverdeling en bevoegdheden
- Benoeming van vakbekwame personen:
- Voldoende onderricht persoon (VOP)
- Vakbekwaam persoon (VP)
- Werkverantwoordelijke (WV)
- Inspectie en onderhoud
- Periodieke keuring van installaties, gereedschappen en PBM’s
- Opleverinspecties, visuele controle, metingen
- Documentatie en organisatie
- Veiligheidsprocedures, werkvergunningen, risicoanalyse
- Installatieverantwoordelijke en werkverantwoordelijke verantwoordelijk voor uitvoering
NEN 3140 is niet wettelijk verplicht, maar wordt geëist vanuit de Arbowet en vormt een best practice voor veilig werken.
🏭 Toepassing in industriële omgevingen
-
Inspectie en beheer van:
-
Besturingskasten, MCC, machines, noodstopcircuits
-
Verlichting, verdeelkasten, wandcontactdozen, vaste bekabeling
-
Werken aan of in de buurt van:
-
PLC-panelen
-
Elektrische aandrijvingen, voedingen, frequentieregelaars
-
Integratie met procedures zoals:
NEN 3140 is cruciaal in onderhoudsplanning, Audit en Veiligheidsbeleid van fabrieken en technische installaties.
🔍 NEN 3140 vs. NEN 1010
| Norm | Toepassing | Fase |
|---|---|---|
| NEN 1010 | Nieuwe aanleg en uitbreiding | Ontwerp & aanleg |
| NEN 3140 | Gebruik, inspectie en beheer van installaties | Beheer & onderhoud |
🔐 Beveiligingsaspecten
- Veilig werken aan elektrische installaties
- Toegangsbeveiliging tot schakelkasten
- PPE en PBM verplicht bij metingen of spanningsvoerende delen
- Keuring van arbeidsmiddelen (gereedschap, kabelhaspels, meetapparatuur)
- Training en kwalificatie van personeel (VOP/VP/WV)
Een onveilige installatie of onjuist handelen kan leiden tot ernstige letsels of storingen.
📌 Samengevat
NEN 3140 beschrijft hoe je veilig werkt aan en met bestaande elektrische installaties. Het is een essentiële norm voor onderhoud, beheer en inspectie binnen industriële en utilitaire omgevingen.