Wat is Hardening?

Hardening is het proces van het verkleinen van het aanvalsoppervlak van systemen, applicaties of netwerken door alle onnodige functies, diensten, rechten en configuraties uit te schakelen of te beperken.

Het doel is om systemen zo weerbaar mogelijk te maken tegen cyberaanvallen, misconfiguraties en ongewenste toegang.


🧱 Wat houdt hardening in?

Hardening bestaat uit meerdere lagen, waaronder:

  • Besturingssysteem-hardening (Windows, Linux)
  • Netwerkhardening (firewallregels, poorten)
  • Applicatiehardening (webservers, databases)
  • OT-systeemhardening (bijv. PLC, SCADA, HMI)
  • Cloud-hardening (IAM, storage, API’s)

🔧 Voorbeelden van hardening-maatregelen

DomeinMaatregel
OSVerwijderen van ongebruikte services en gebruikers
NetwerkSluiten van ongebruikte poorten, beperken van broadcast-traffic
ApplicatieUitschakelen van debugmodi, secure headers instellen
GebruikersbeheerRBAC, MFA, wachtwoordbeleid en account lockout
Logging & auditingInschakelen van SIEM, logging van cruciale events
PatchmanagementRegelmatig toepassen van beveiligingsupdates
OTFirmware hardening, beperken remote access, Air gap toepassen

📋 Best practices

  • Gebruik officiële hardening guidelines, zoals:
  • CIS Benchmarks (Center for Internet Security)
  • DISA STIGs (US DoD)
  • IEC 62443 voor industriële systemen
  • Documenteer en versioneer alle hardening-acties
  • Combineer met Vulnerability Management en Pentesten
  • Automatiseer via hardening scripts of configuratiebeheer (Ansible, SCCM)

✅ Voordelen

  • Verhoogde beveiliging tegen ongeautoriseerde toegang
  • Minder kwetsbaarheden en minder kans op exploits
  • Voldoet aan normen zoals ISO 27001, NIS2, BIO, IEC 62443
  • Minder beheerlast door minder ongebruikte componenten

📌 Samengevat

Hardening is het proces van systematisch afslanken en beveiligen van systemen en applicaties om risico’s te minimaliseren. Het is een fundamentele stap binnen Defense in Depth en een vereiste voor elke beveiligde IT- of OT-omgeving.