Wat is een Besloten Ruimte?
Een besloten ruimte is een ruimte die beperkt toegankelijk is, slecht geventileerd, en niet bedoeld voor permanent verblijf van personen. Denk aan tanks, silo’s, kruipruimtes, leidingen of putten. Werkzaamheden in deze omgevingen brengen extra risico’s met zich mee zoals zuurstoftekort, explosiegevaar, of beknelling.
Werken in een besloten ruimte vereist specifieke veiligheidsmaatregelen, een geldige Werkvergunning, en vaak een Gasmeting vooraf.
🧠 Kenmerken van een besloten ruimte
- Beperkte toegang
- Enkele nauwe opening of toegangsluik
- Vaak lastig bereikbaar of slechts via ladder
- Geen of onvoldoende ventilatie
- Kans op ophoping van gassen of dampen
- Mogelijk zuurstoftekort of overmaat stikstof
- Tijdelijk verblijf
- Alleen betreden voor inspectie, reiniging, onderhoud of reparatie
- Aanwezigheid van gevaarlijke stoffen of energievormen
- Explosiegevaar (ATEX), chemische dampen, bewegende delen
🏭 Voorbeelden van besloten ruimten in de industrie
- Opslagtanks (voor chemicaliën of vloeistoffen)
- Silo’s of mengketels
- Riool- of afwateringssystemen
- Leidingen, pijptunnels of kruipruimtes
- Ketels of warmtewisselaars
- Putten of mangaten in technische ruimtes
Ook relatief kleine of ogenschijnlijk ongevaarlijke ruimten kunnen als besloten ruimte worden aangemerkt bij gebrek aan ventilatie of zicht.
🔍 Veiligheidsmaatregelen bij werken in besloten ruimten
| Maatregel | Toelichting |
|---|---|
| Werkvergunning | Verplicht, met specifieke sectie voor besloten ruimte |
| Gasmeting | O2, CO2, explosiegrens (LEL), toxische stoffen |
| Lock-out Tag-out | Uitschakelen en beveiligen van energietoevoer |
| PBM | Adembescherming, harnas, hoofdlamp, valbeveiliging |
| Toezichthouder | Persoon buiten de ruimte met communicatievoorziening |
| Reddingsplan | Vooraf opgesteld, inclusief reddingsmiddelen |
| Training | Specifieke instructie over risico’s en noodprocedures |
In ATEX-zones zijn aanvullende eisen van toepassing zoals explosieveilige apparatuur en kleding.
🔐 Beveiligingsaspecten
-
Risico’s:
-
Verstikking of zuurstoftekort
-
Bedwelming door dampen
-
Explosiegevaar
-
Val- of beklemmingsgevaar
-
Geen communicatie of ontsnappingsmogelijkheid
-
Noodzaak voor:
-
RI&E en taakrisicoanalyse (TRA)
-
Monitoring van aanwezige gassen (continu meten bij langdurig werk)
-
Toegang registreren en continu toezicht houden
Het betreden van een besloten ruimte zonder voorbereiding is levensgevaarlijk en in strijd met de Arbowet.
📌 Samengevat
Een besloten ruimte is een risicovolle werkomgeving die vraagt om strikte veiligheidsmaatregelen, training en voorbereiding. Alleen goedgekeurde en getrainde medewerkers mogen deze ruimten betreden na vrijgave via Werkvergunning.